Ενδείξεις
Τα βλαστοκύτταρα (stem cells) είναι ένα πολύτιμο νέο θεραπευτικό εργαλείο σ διαφορετικό από τα φάρμακα που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει. Η φύση διαθέτει τις δικές της δυνάμεις για να αυτοθεραπεύεται, αλλά όσο οι οργανισμοί γίνονται πολυπλοκότεροι τόσο η δυνατότητα αυτή εξασθενεί. Τα βλαστοκύτταρα όμως είναι πολυδύναμα αρχέγονα κύτταρα, τα οποία έχουν την ικανότητα να μετατρέπονται σε οποιοδήποτε είδος κυττάρων, ανάλογα με τον ιστό στον οποίο θα βρεθούν ή τοποθετηθούν.
Πώς αποκαθιστούν τη βλάβη στον οργανισμό;
Για να μπορέσουν να δράσουν αποτελεσματικά πρέπει να κινητοποιηθούν από τις θέσεις της αποθήκευσης τους και να φθάσουν στο σημείο της βλάβης. Μετά την ανακάλυψη των ιδιοτήτων τους χρησιμοποιούνται ειδικές μέθοδοι απομόνωσης και χορήγησης για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών.
Πώς γίνεται η συλλογή τους;
Η λήψη βλαστοκυττάρων τον τελευταίο καιρό μπορεί να γίνει με λιποαναρρόφηση από τον λιπώδη ιστό. Η χρήση τους μπορεί να γίνει άμεσα ή να συντηρηθούν και να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον. Μπορεί ο γιατρός να αποθηκεύσει τα βλαστοκύτταρα από το λίπος που αφαιρείται κατά τη διάρκεια μιας λιποαναρρόφησης ή κατά τη διάρκεια κάποιας άλλης επέμβασης (π.χ. κοιλιοπλαστική, μειωτική στήθους, βραχιονοπλαστική κτλ.). Η πλήρης εργαστηριακή απομόνωση των βλαστοκυττάρων από το λίπος διαρκεί τουλάχιστον τρεισήμισι ώρες. Βλαστοκύτταρα με αποδεδειγμένα ασφαλείς χρήσεις λαμβάνονται επίσης από το αίμα του πλακούντα κατά τον τοκετό, τα νεογιλά δόντια και τον μυελό των οστών.
Βλαστοκύτταρα και πλαστική χειρουργική
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το λίπος του σώματός μας είναι μια από τις πλούσιες πηγές σε βλαστοκύτταρα. Μια σημαντική εφαρμογή τους αφορά την αποκατάσταση του μαστού ή την αύξηση του μεγέθους του. Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοσθεί με πολύ καλά αποτελέσματα σε γυναίκες που υπέστησαν μαστεκτομή. Μια άλλη εφαρμογή των βλαστοκυττάρων σχετίζεται με τη θεραπεία της τριχόπτωσης και την ανάπλαση της τρίχας με τη μέθοδο της μεσοθεραπείας. Έτσι οι νέες τρίχες είναι πιο υγιείς και δυνατές.
Βλαστοκύτταρα και ανανέωση προσώπου
Τα βλαστοκύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν υπό μορφή ενέσεων στο πρόσωπο για τη λείανση των ρυτίδων, για την ανάπλαση και λάμψη της επιδερμίδας, καθώς και για την αποκατάσταση των ουλών από την ακμή. Οι ενέσεις γίνονται τοπικά στις ρυτίδες και σε ολόκληρο το πρόσωπο και δεν έχουν παρενέργειες. Στην ίδια μέθοδο γίνεται ταυτόχρονα σε ορισμένες περιπτώσεις και έγχυση λίπους. Το λίπος δίνει άμεσα αποτελέσματα γεμίζοντας τις ρυτίδες, ενώ τα βλαστοκύτταρα αρχίζουν την παραγωγή φυσιολογικών συστατικών του δέρματος. Το λίπος ύστερα από ένα διάστημα απορροφάται, ενώ η λειτουργική δραστηριότητα των βλαστοκυττάρων συνεχίζεται για 12 περίπου χρόνια. Αυτό είναι βέβαια πολύ σημαντικό, αν σκεφτούμε ότι τα ενέσιμα με υαλουρονικό οξύ διαρκούν 6-9 μήνες.
Σε ποιες παθήσεις χρησιμοποιούνται;
Χρησιμοποιούνται κυρίως για τη θεραπεία ασθενειών του αίματος, κακοήθων και μη, όγκων της παιδικής ηλικίας, ασθενειών του ανοσοποιητικού, όπως σκλήρυνση κατά πλάκας, νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα και σακχαρώδη διαβήτη. Σε μεγαλύτερες ηλικίες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ισχαιμικής καρδιοπάθειας, της οστεοαρθρίτιδας, των καταγμάτων και της αποκατάστασης των χόνδρων και των τενόντων. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση των χρονίων ελκών (π.χ. διαβητικά έλκη) και κατακλίσεων. Η θεραπεία της εγκεφαλικής παράλυσης των παιδιών αποτελεί αντικείμενο μεγάλης διεθνούς κλινικής μελέτης στην οποία συμμετέχουν παιδιά ηλικίας μέχρι 3 ετών τα οποία έχουν φυλάξει τα βλαστοκύτταρά τους κατά τον τοκετό. Η εγκεφαλική παράλυση. Η χορήγηση αυτόλογων βλαστοκυττάρων στα πρώτα έτη της ζωής σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό την ομιλία, την επικοινωνία και την κινητικότητα αυτών των παιδιών. Τα βλαστοκύτταρα στη θεραπεία του νεανικού διαβήτη τα τελευταία χρόνια αποτελούν αντικείμενο εντατικών ερευνών. Ο διαβήτης αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς στον πολιτισμένο κόσμο και μία μερίδα παραγωγικών ανθρώπων υφίστανται τις συνέπειες των επιπλοκών του. Πολλοί ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών παρουσίασαν σημαντική βελτίωση της κλινικής τους εικόνας και ελάττωση της συχνότητας των ώσεων. Νεότερες μελέτες χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από το λίπος έδειξαν τα ίδια αποτελέσματα.
Είναι αποτελεσματικά τα βλαστοκύτταρα από το λίπος;
Σήμερα, ο μυελός των οστών σε πολλές περιπτώσεις αντικαταστάθηκε από τα βλαστοκύτταρα του λίπους και ίσως αυτή η πηγή στο μέλλον να είναι η πιο σημαντική. Τα βλαστοκύτταρα από το λίπος παίρνονται με λιποαναρρόφηση, είναι πολλά σε αριθμό και δεν χρειάζονται πολλαπλασιασμό. Λόγω της μεγάλης ποσότητας μπορούν να κρυοσυντηρηθούν τμηματικά και να χρησιμοποιηθούν περισσότερες φορές, χωρίς να είναι απαραίτητο να γίνει ξανά λιποαναρρόφηση.
Ποιο είναι τα πλεονέκτημα με τις θεραπείες βλαστοκυττάρων;
Το σημαντικό πλεονέκτημα των αυτόλογων κυτταρικών θεραπειών είναι η ασφάλεια και η έλλειψη παρενεργειών. Δεν πρόκειται για φάρμακα, αλλά για αξιοποίηση των ίδιων των δυνάμεων του οργανισμού.