Ποιοι είναι οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι δέρματος-μαλακών μορίων;
Στους συχνότερους καλοήθεις όγκους του δέρματος ανήκουν οι σπίλοι (ελιές), οι κύστεις, τα λιπώματα, σμηγματογόνες κύστεις, τα ξανθελάσματα βλεφάρων, τα γάγγλια, οι εφηλίδες, τα θηλώματα, οι υπερκερατώσεις (σμηγματορροϊκή και ακτινική), τα ινώματα, το ρινόφυμα, τα αιμαγγειώματα κ.α.
Πως διακρίνεται ο δερματικός καρκίνος από τους καλοήθεις όγκους;
Ο προσεκτικός και λεπτομερής τακτικός έλεγχος των διάφορων δερματικών αλλοιώσεων είναι απαραίτητος για την ασφαλή διάγνωση και θεραπεία του ασθενή.
Oι όγκοι του δέρματος διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις. H διάκριση μεταξύ των δύο κατηγοριών δεν είναι πάντοτε εύκολη από τον κλινικό γιατρό. Tις περισσότερες φορές μια βλάβη του δέρματος είναι απαραίτητο να αφαιρεθεί χειρουργικά και να εξεταστεί από παθολογοανατόμο. H ιστολογική εξέταση ενός ογκιδίου θα θέσει με ακρίβεια τη διάγνωση.
Μερικές από τις ενδείξεις για τη χειρουργική αντιμετώπιση ενός δερματικού όγκου μπορεί να είναι:
1. Η αλλαγή συμπεριφοράς με αποτέλεσμα να μεγαλώνει απότομα, να αλλάζει χροιά, να αιμορραγεί, να εμφανίζεται σαν πληγή που δεν επουλώνει, να προκαλεί πόνο ή κνησμό και
2. Αισθητικές, όταν προκαλεί δυσμορφία λόγω θέσης, μεγέθους ή χροιάς. Το ποσοστό πλήρους ίασης είναι τόσο μεγαλύτερο, όσο νωρίτερα αφαιρεθεί η βλάβη του δέρματος.
Πως αντιμετωπίζονται;
Τα περισσότερα άτομα που ανήκουν στη λευκή φυλή, έχουν στο δέρμα τους «ελιές», κύστεις και σπίλους που στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι καλοήθεις. Πολύ σπάνια εξελίσσονται σε κακοήθεις και σε ποσοστό μικρότερο του 5%. Η καλύτερη θεραπεία σε όλες αυτές τις καλοήθεις βλάβες είναι η συχνή παρακολούθηση. Αν ένα προϋπάρχον μόρφωμα του δέρματος ξαφνικά μεγαλώσει, αλλάξει σχήμα ή χρώμα και γίνει μαύρο, τότε επιβάλλεται επίσκεψη στο γιατρό, αφαίρεση και βιοψία. Πιο συχνές μέθοδοι για την αφαίρεση των σπίλων είναι η χειρουργική αφαίρεση με ράμματα, η κατ΄εφαπτομένη εκτομή (shaving) και η χρήση Laser CO2. Αυτού του είδους οι επεμβάσεις γίνονται με τοπική αναισθησία, διαρκούν λίγο χρόνο και μπορεί να γίνουν στο ιατρείο ή σε οργανωμένη κλινική.
Τι είναι οι σπίλοι δέρματος;
Οι σπίλοι, (κοινώς «ελιές»), αποτελούν ανάλογα με την υφή τους δυσμορφίες του δέρματος που οφείλονται σε διάφορες αιτίες και μπορεί να εξελιχθούν ανάλογα. Υπάρχουν σπίλοι οι οποίοι παρουσιάζουν μία διαταραχή στη μετανάστευση των μελανοκυττάρων και ονομάζονται μελαγχρωματικοί. Οι μελαγχρωματικοί σπίλοι πρέπει να ελέγχονται κλινικά και αν υπάρχει οποιαδήποτε υποψία κακοήθειας ως προς την εικόνα τους να αφαιρούνται χειρουργικά και να αποστέλλονται για βιοψία και ιστολογική διάγνωση. Οι σπίλοι που δεν είναι μελαγχρωματικοί (κυτταρικοί, θηλωματώδεις, μυρμηκιώδεις κ.ά.) μπορούν να αφαιρεθούν εύκολα χειρουργικά με Laser CO2, αφού προηγηθεί τοπική αναισθησία.
Τι είναι τα λιπώματα;
Τα λιπώματα είναι καλοήθεις όγκοι που εντοπίζονται στον υποδόριο ιστό. Είναι πολύ συχνά και θεωρούνται ως οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι στον άνθρωπο. Οι γυναίκες παρουσιάζουν συχνότερα λιπώματα από τους άνδρες. Το μέγεθος είναι συνήθως μικρό, με διάμετρο που δεν ξεπερνά τα 3 εκατοστά αλλά κάποιες φορές μπορούν να είναι και μεγαλύτερα και να φθάνουν στο μέγεθος ενός πορτοκαλιού ή ακόμη μεγαλύτερα. Η αιτία δημιουργίας τους δεν είναι εξακριβωμένη ενώ σε μερικές περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση, ή προϋπάρχον τραυματισμός. Η ανάπτυξή τους είναι αργή και μπορούν να συνυπάρχουν σε διάφορα σημεία του σώματος. Συνήθως εντοπίζονται στο στήθος, στους ώμους στα άκρα και στην οσφύ. Δεν προκαλούν πόνο συνήθως δεν είναι ορατά τις περισσότερες φορές και δεν απειλούν την υγεία εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις κακοήθων όγκων του λιπώδους ιστού που ονομάζονται λιποσαρκώματα. Η θεραπεία τους είναι η χειρουργική και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η λιποαναρρόφηση για να αποφύγουμε τις ουλές.
Τι είναι οι σμηγματογόνες κύστεις;
Στο δέρμα μας μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους σμηγματογόνες κύστες, οι οποίες προκαλούν μια διόγκωση στο σημείο που εμφανίζονται αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να βρίσκονται και σε κάποιο λιγότερο ορατό σημείο με αποτέλεσμα να μην τους δώσουμε αμέσως σημασία. Οι σμηγματογόνες κύστες εντοπίζονται κυρίως όμως στο τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο, την πλάτη και τους λοβούς των αφτιών. Δεν αποκλείεται ωστόσο κάποιες φορές να εμφανιστούν στα άκρα και τον κορμό του σώματος. Οι κύστες αυτές προέρχονται από τους αδένες που παράγουν σμήγμα, το οποίο από ένα μικρό πόρο, εκβάλλει στο δέρμα. Όταν όμως αυτός αποφραχθεί, το σμήγμα, που παράγεται συνεχώς μαζεύεται μέσα στον αδένα, με αποτέλεσμα αυτός να αρχίσει να διογκώνεται, προκαλώντας το πρόβλημα. Όσο μικρότερες είναι όταν αφαιρεθούν οι κύστες, τόσο πιο εύκολη είναι η αντιμετώπισή τους, ενώ τόσο καλύτερο είναι και το αισθητικό αποτέλεσμα. Φυσικά είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί μια κύστη που δεν παρουσιάζει φλεγμονή και είναι γεμάτη πύο (διαπυημένη). Για αυτό και η επίσκεψη στον πλαστικό χειρουργό είναι απαραίτητη από την αρχή της εμφάνισής της.
Τι είναι τα ξανθελάσματα βλεφάρων;
Τα ξανθελάσματα είναι κιτρινωπές πλάκες λίπους που συχνά συσσωρεύονται κάτω από το δέρμα των βλεφάρων. Σε μερικούς ασθενείς σχετίζονται με αυξημένη χοληστερίνη, αλλά σε περισσότερους από τους μισούς δεν ξέρουμε την αιτία. Η αφαίρεσή τους γίνεται είτε με βλεφαροπλαστική, είτε με Laser CO2 . Οι βλάβες αυτές μπορεί να εμφανιστούν πάλι αν υπάρχει η προδιάθεση ή αν δεν μειωθεί η χοληστερίνη.
Τι είναι τα γάγγλια;
Τα γάγγλια είναι συνήθως μικρές, καλοήθεις κύστες γεμάτες διαυγές κολλώδες υγρό. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς το λόγο για τον οποίο εμφανίζονται, αλλά οι θέσεις εμφάνισης τους είναι κλασσικές. Συνηθέστερα είναι τα σημεία του καρπού, που έχουμε έντονη τριβή μεταξύ των τενόντων ή αυξημένη ενδαρθρική πίεση και το 70% των γαγγλίων είναι στη ραχιαία επιφάνεια του καρπού. Το γάγγλιο μπορεί να είναι επώδυνο, ή να πιέζει το μέσο ή το ωλένιο νεύρο, προκαλώντας μουδιάσματα ή αδυναμία στα δάκτυλα. Εάν η αρχική συντηρητική αγωγή (αναρρόφηση με βελόνα) αποτύχει, τότε σειρά έχει η χειρουργική αντιμετώπιση Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, σε πλήρως εξοπλισμένη κλινική. Διαρκεί συνήθως γύρω στα 30 λεπτά. Ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει στη κλινική και φεύγει αμέσως μετά για το σπίτι του. Οι κινήσεις των δακτύλων ενθαρρύνονται από την πρώτη στιγμή. Η πρώτη αλλαγή γίνεται στο ιατρείο, μετά από δύο μέρες, όταν τοποθετείται μια πιο ελαφριά περίδεση. Τα ράμματα αφαιρούνται στις δύο βδομάδες στο ιατρείο. Στη δουλειά επανέρχεστε σχεδόν αμέσως μετά, όταν έχει υποχωρήσει ο πόνος και έχετε ανακτήσει τη δύναμη του καρπού.
Ποια τα τελικά αποτελέσματα της αφαίρεσης καλοηθών όγκων;
Το δέρμα μένει «καθαρό» και το σημάδι από την επέμβαση είναι μια λεπτή γραμμή στη θέση της αρχικής εκτομής. Μπορεί ωστόσο να είναι περισσότερο εμφανές αν η επούλωση δεν είναι φυσιολογική ή η βλάβη μεγάλη. Συνήθως οι καλοήθεις βλάβες που αφαιρούνται δεν θα επανεμφανιστούν.